Blog door Gerard Bottemanne

Soms zijn er van die onderwerpen waarbij je denkt "nee he, niet weer". SBR is volgens mij zo'n onderwerp wat steeds weer de kop opsteekt. De ene keer positief en de andere keer negatief.     

Toen ik de Zorgenbrief van het SRA-bestuur over "Standard Business Reporting" (SBR) in mijn mailbox kreeg op 8 maart 2017 dacht ik in eerste instantie "Wat is hier aan de hand? SRA neemt toch deel aan het SBR koepeloverleg waar dit soort zaken aan de orde komen. Waarom dan deze aparte actie.".   

Dat er zorgen zijn begrijp ik wel. Twee jaar geleden (oktober 2015) heb ik nog onderzoek gedaan naar gegevensuitwisseling tussen boekhoudsoftware en banken met ook uitgebreid aandacht voor het aanleveren van kredietrapportage op basis van SBR en het uitblijven van het succes daarvan. Indertijd zijn het wel alleen de banken geweest die gereageerd hebben op mijn onderzoek en niet het SRA of een andere koepelorganisatie uit de accountancy. 

Laat ik beginnen te stellen dat bijvoorbeeld de elektronische aangifte BTW onder de SBR-vlag goed werkt. Maar dat is een bericht dat uit maar een handjevol gegevenselementen bestaat en voorheen al in XML bestond. Naast de overgang van BAPI naar Digipoort was dat alleen een kwestie van het ene XML dialect omruilen voor het andere (XBRL). Dat was volgens mij bedoeld als promotiecampagne vanuit de overheid. Konden ze eindelijk roepen "kijk eens wat een succes dat XBRL, meer dan een miljoen berichten". Ik noem dat window dressing. Bij de aangifte loonheffing (sinds maart 2017) maken ze het nog bonter: hier is een overstap van BAPI naar Digipoort, zonder! overgang naar XBRL. En dat wordt nu ook onder "SBR" geschaard.

Maar ik moet ook toegeven dat het elektronisch deponeren van de jaarrekening voor kleine ondernemingen al een aantal jaren mogelijk is en best succesvol verloopt via SBR. De echte stroom zal hier pas op gang komen nu het elektronisch deponeren van de jaarrekening verplicht is geworden voor micro- en kleine ondernemingen. Daar tegenover staat echter wel weer dat ruim tien jaar na dato het elekronisch deponeren van de jaarrekening voor middelgrote ondernemingen pas mogelijk wordt vanaf 2018 en dan meteen verplicht. Ruim tien jaar heeft dat moeten duren en dat is rijkelijk lang. Mijn inziens veel te lang.

En opeens lijkt het wel of SBR de media juist op dit moment weer aan het veroveren is.

Op 15 maart 2017 ontving ik een bericht in mijn mailbox van overheidsorganisatie Logius dat de 2e eZine van SBR verschenen is. En hierin geen woord over zorgen. Kosten nog moeite lijken gespaard als het gaat om de opmaak van deze eZine en met veel overheden aan het woord (o.a. IASB, DNB, De algemene rekenkamer, Belastingdienst en het Ministerie van Economische zaken). Bij deze eZine is de man uit de praktijk in elk geval niet betrokken, zo maak ik er uit op. Luistert u zelf eens naar de ingesproken (promotie)filmpjes via de eZine, wellicht bent u dan net zo verbaasd als ik zelf. Ik noemde hiervoor al even dat de overheid prat gaat om de aangeleverde aantallen berichten in SBR. In deze eZine wordt voor 2016 gesproken over 13 miljoen inkomende SBR-berichten. Ik ben benieuwd of in 2017 de aangifte loonheffing (dus nog niet in XBR!) ook meegeteld gaat worden. 

Een dag later op 16 maart 2017 ontving ik de nieuwsbrief van SBR banken in mijn mailbox. En ook hier geen woord over zorgen. Alleen een hoera verhaal over SBR en kredietrapportage. Een logo "SBR Banken connected" voor intermediairs die via SBR kredietrapportage uitleveren en uitreiking van predicaten voor intermediairs die SBR kredietrapportages aanleveren. Ik kan me persoonlijk niet voorstellen dat intermediairs op deze poppenkast afkomen en/of een dergelijk logo op hun website plaatsen. Ik schaar dit onder de categorie "kralen en spiegeltjes". Begrijp me goed, Ik juich goede voorlichting vanuit de banken over SBR kredietrapportages zeker toe, maar houdt het dan bij concrete voorlichting en laat de reclamecaravan thuis.

En als je dan toch elektronisch kredietrapportage aanlevert, waarom dan niet de prognose? Dat laatste blijkt nog niet mogelijk via SBR volgens mij. De banken (gaan) geld vragen (250 euro heb ik horen roepen) als je kredietrapportage aanlevert buiten SBR om. Maar het bizarre is dat de banken zelf niets aanleveren in SBR. Laten de banken eerst maar eens zorgen dat ze zelf 100% klaar zijn voor SBR en dat laatste is volgens mij niet het geval, zolang er nog gegevens buiten SBR om aangeleverd worden en de banken zelf niet hun bekende gegevens in SBR aanleveren. 

Banken houden softwareleveranciers buiten de deur
De druk die banken uitoefenen om SBR kredietrapportages aan te leveren staat trouwens in schil contrast met het buiten de deur houden van softwareleveranciers door de drie grootbanken (ABN, Rabobank en ING) als het gaat om een automatische bankkoppeling voor elektronische bankmutaties. Dat laatste wordt door ondernemers en intermediairs omarmd en is een doorslaand succes, zonder reclamecaravan door de banken trouwens. En dan haken de banken af als er nog meer leveranciers van boekhoudsoftware willen aansluiten. Te bizar voor woorden.

Mijn voorstel is nu dat de banken de automatische bankkoppeling eerst breder (en ook professioneler) uitrollen en geen softwareleveranciers buiten sluiten. De banken krijgen van mij dan een logo dat ze mogen voeren en zelfs een predicaat.
Hierna is SBR dan weer aan de beurt via die zelfde softwareleveranciers. Want elektronische kredietrapportage is op zich natuurlijk niets mis mee.

Op 16 maart 2017 kreeg ik ook een mail vanuit het Ministerie van Ecnomische zaken over de actualiteiten rond het project Fink. "Fink" hoor ik een aantal van u denken? Ja "Fink", oorspronkelijk bekend onder de projectnaam "SBR+". Ik hoor u opnieuw denken. "Fink is bedoeld als een basisvoorziening voor ondernemers die op zoek zijn naar financiering. Zij kunnen met een beperkte set van gegevens contact krijgen met financiers en inzicht krijgen in hun financieringskansen", zo lees ik in de mail. In dezelfde mail staat ook "Fink is niet langer een platform voor contact tussen ondernemers en financiers, maar biedt wel een standaard die door de markt kan worden toegepast". Zie de website financieringslink, een kamerbrief van 6-12-2016 en de roadmap Fink van 5-12-2016. In deze laatste roadmap staat dat er een Fink taxonomie is die aansluit bij de Nederlandse taxonomie (in XBRL). Maar hoe zit het dan met de kredietrapportage in SBR door de banken in relatie tot Fink? Dat is me niet duidelijk. ZIe ook het resultaat van Fink.

Mijn persoonlijke aanbevelingen m.b.t. SBR zijn:

1. Zorg voor heldere communicatie en wees daarin transparant; maak altijd verslagen openbaar. Sluit niemand buiten.
   
   
2. Zorg dat er één taxonomie is waar alles in zit; nu is er een NL-taxonomie, een bankentaxonomie en ik begrijp een RGS en Fink-taxonomie. 
   
   
3. Zorg voor een naadloze integratie tussen RGS en SBR. 
   
   
4. Zorg dat het deponeren van de jaarrekening voor middelgrote ondernemingen uitgebreid getest kan worden voordat de verplichtstelling een feit is. Inclusief de daarvoor geldende SBR assurance vanuit de NBA;
   
   
5. Zorg dat uitvragende partijen de softwareleveranciers adequaat voorlichten welke gegevens en in welke vorm aangeleverd moeten worden op basis van XBRL. 
   
   
6. Zorg dat uitvragende partijen zelf 100% klaar zijn voor SBR/XBRL, voordat ze eisen stellen aan intermediairs en ondernemers.
    
7. Zorg dat intermediairs niet lastig gevallen worden met de XBRL-techniek achter de schermen en dat zij kunnen beschikken over (betaalbare) software die gevraagde SBR-rapportages mogelijk maken.
   
   
8. Zorg voor een betere uitwisseling van gegevens tussen boekhoud- en rapportagesoftware. Nu moeten de gegevens van bijvoorbeeld de ouderdomsanalyse (debiteuren en crediteuren) handmatig worden opgenomen in rapportagesoftware (anno 2017!).
   
   
9. Zorg dat intermediairs en ondernemers betrokken zijn bij het samenstellen van de uit te vragen gegevens en toets deze aan de praktijk.
   
   
10. Zorg dat uitvragende partijen OOK gegevens in SBR/XBRL leveren aan intermediairs en reken daar dan geen geld voor.
    Bijvoorbeeld de jaarrekeningen vanuit de KvK.  

"U ontvangt zo spoedig mogelijk een uitnodiging", zo eindigt de zorgenbrief van het SRA die ik ontving. 
Ik ben benieuwd en houd mij mailbox dagelijks in de gaten. 

Tot slot hulde voor de softwareleveranciers, intermediairs en anderen die van SBR een succes willen maken en hun nek daarvoor uitsteken. Zoals altijd staan de beste stuurlui aan wal (ik zelf ook trouwens in dit geval).

Over SBR is in elk geval genoeg te doen zo in het begin van 2017.

Tot zover mijn persoonlijke visie!

Blogs van derden om openbaar  te plaatsen op onze websites www.softwarepakketten.nl en www.ictaccountancy.nl zijn van harte welkom en kunnen gemaild worden aan sbr@gbned.nl.