Een ondernemer kan op meerdere manieren een (zakelijke) lening afsluiten en verantwoorden in de boekhouding. In veel gevallen zal het gaan om een langlopende lening (langer dan een jaar) voor een bedrijfsfinanciering. Denk aan een lening voor bedrijfsuitbreiding, investering in nieuwe machines of bijvoorbeeld een ontwikkeling. Er kan echter ook sprake zijn van een kortlopende lening (korter dan een jaar), denk bijvoorbeeld aan factoring als vorm van debiteurenfinanciering. 

Hier wordt onderscheid gemaakt tussen de volgende soorten van leningen:

1. Zakelijke lening; via een financieringsmaatschappij, kredietinstelling, al dan niet een bank.
2. Leasing; operationele- en financiële leasing.
3. Factoring; als vorm van debiteurenfinanciering. 
4. Onderhandse lening. bijvoorbeeld via familie of bekenden, zonder tussenkomst van de bank.
5. Obligaties; met tussenkomst van een bank.
6. Overige leningen.

Eenmalige kosten van een lening
Voordat we ingaan op de soorten van leningen besteden we eerst apart aandacht aan kosten die te maken hebben met een lening en de verantwoording daarvan in de boekhouding. Denk hierbij aan afsluitprovisie, notariskosten of accountantskosten. We hebben het dan niet over de rentecomponent die samenhangt met een aangegane lening. Deze rentecomponent komt in onderstaande boekingsvoorbeelden apart naar voren.

Kosten kunnen administratief op meerdere manieren verwerkt worden, met name: 

1. Apart betalen en boeken; 
   Denk aan de eenmalige kosten bij het afsluiten van een financiële lease overeenkomst.
   Hiervoor kent RGS de rekening WFbeBkfBkf (84901) "Bijkomende kosten ter afsluiting van een financiering".
   Een voorbeeld is uitgewerkt in de aparte Wiki "Leasing, financial- en operational lease in de boekhouding".
     
2. Aftrekken van ontvangen leningbedrag;
   In dit geval worden de kosten door de kredietverstrekker vooraf in mindering gebracht op het te verstrekken leningbedrag. 
   Het op de bank te ontvangen bedrag is dan lager dan de uiteindelijke aflossing. Het verschil tussen beiden kan dan direct geboekt worden op de rekening WFbeBkfBkf (84901) "Bijkomende kosten ter afsluiting van een financiering". 
     
3. Als amortisatie boeken;
   Wordt binnenkort uitgewerkt.
       

Ad 1. Zakelijke lening

(Idem ingeval speciaal krediet)

Een ondernemer sluit een zakelijke lening af van 24.000 euro, "inclusief eenmalige kosten" met een looptijd van 10 jaar en een rente van 1.200 euro per jaar. Zowel aflossing als rente per maand te voldoen.

Bij het aangaan van de lening wordt dan geboekt:

Per maand wordt dan geboekt:
Aflossing (24.000 / 10) is 2.400 euro per jaar, oftewel 200 euro per maand.
Rente is 1.200 euro per jaar, oftewel 100 euro per maand.

Financiering
Er wordt wel onderscheid gemaakt tussen een lening en een financiering. 
Bij een financiering ben je tijdens de looptijd van de financiering niet de eigenaar van hetgeen (bijvoorbeeld een auto) waarvoor geld geleend wordt. Bij een lening ben je wel de eigenaar. 

Binnen RGS zijn hiervoor rekeningen genoemd voor een lening bij een kredietinstelling.

Voor financiering gelden de volgende rekeningen:

• BLasSakFvl “Financieringen van kredietinstellingen (langlopend)”;
• BLasSakFca “Aflossing financiering kredietinstellingen (langlopend)”;
• WFbeRlsRef "Rentelasten financieringen".

De boekingen blijven overeenkomstig zoals hiervoor genoemd bij de zakelijke lening,
  

Ad 2. Leasing

Er is onderscheid tussen operationele- en financiële leasing.

1. Operationele (operational) leasing wordt meestal niet op de balans getoond, maar in de toelichting bij de jaarrekening wordt vermeld welke leaseverplichtingen de onderneming is aangegaan. In de resultatenrekening worden de leasetermijnen als kostenpost opgenomen.
     
2. Bij financiële (financial) leasing is sprake van eigendom van activa die wordt geactiveerd in de balans bij aanvang van het leasecontract. De koper is zowel economisch als juridisch eigenaar van het object en draagt daarbij ook risico’s aangaande het object. Het leasecontract is een financieringsmiddel om de investering mogelijk te maken. 

Beide vormen van leasing zijn uitgewerkt in de aparte Wiki "Leasing, financial- en operational lease in de boekhouding".
(met tevens het boeken van eenmalige kosten bij financiële leasing die niet mee gefinancierd wordt).
  

Ad 3. Factoring

Factoring is een manier van debiteurenfinanciering.
Dit is uitgewerkt in de aparte Wiki "Factoring als debiteurenfinanciering in de boekhouding".
     .

Ad 4. Onderhandse lening

Als bij voorgaande boeking sprake is van een onderhandse lening worden de boekingen als volgt:

Per maand wordt dan geboekt:

Bij een achtergestelde lening (achtergestelde schulden), wordt bovenstaande geboekt op de volgende RGS-codes als sprake is van langlopend (langer dan 1 jaar):

• BLasAclAll (08011) Hoofdsom achtergestelde schulden;
• BLasAclCla (08015) Cumulatieve aflossingen achtergestelde schulden.

Als sprake is van kortlopend wordt geboekt op een van de volgende RGS-codes:

• BSchKolAok (16055) Obligatieleningen, pandbrieven en andere leningen;
• BschKolAlk (16051) Achtergestelde schulden.

De (verschuldigde) rente op een achtergestelde lening kan apart geboekt worden op de volgende RGS code:

• WFbeRlsRal (84301) Rentelasten achtergestelde leningen.
    

Ad 5. Obligaties

Als een onderneming geld nodig heeft voor bijvoorbeeld een investering kan het door het uitgeven van een obligatielening aan de benodigde financiering komen. De koper (belegger) van de obligatie ontvangt een rentevergoeding. Via periodieke bedragen of na afloop van een vastgestelde termijn (bijvoorbeeld 5 tot 30 jaar) wordt een obligatie terugbetaald. 
Dit is uitgewerkt in de apart Wiki "Obligaties in de boekhouding".
    

Ad 6. Overige leningen

Hiervoor kent RGS de volgende rekeningen, waarbij de boekingen overeenkomstig de hiervoor genoemde zakelijke lening zijn.

• BLasSakOvl “Hoofdsom overige schulden aan kredietinstellingen (langlopend)” 
• BLasSakOca “Aflossing overige schulden kredietinstellingen”.
• WFbeRlsRle "Rentelasten overige leningen".

Verwijzingen

• Wiki vreemd vermogen boeken.
• Wiki leningen u/g (uitgegeven geld) lang- en kortlopend boeken.
• Leningen aan bestuurders, commissarissen en aandeelhouders.
• Rekening Courant (RC) aan bestuurders, aandeelhouden en andere boeken.
• Converteerbare lening.